“Onbeperkt dansbaar voor mensen met een beperking.” – Christiaan van Beemen

De portier heeft de deuren nog maar net geopend, als de zaal van Sociëteit Sexyland volstroomt. “Acht uur is acht uur,” zegt organisator Koos van Rooij (26) als de punctualiteit van de feestgangers ter sprake komt. 

Samen met ­medeorganisatoren Hugo van den Biggelaar (25) en Karel Steur (26) staat hij in de hal van Sexyland, een eclectische club op de NDSM-werf, om de bezoekers van De Special Social Club te begroeten. Met twee edities achter de rug ­leren de Amsterdamse vrienden hun doelgroep – die voor een groot deel bestaat uit mensen met een autismespectrumstoornis – steeds beter kennen. 

Daar wisten ze al het een en ander over dankzij Bob van den Biggelaar (30), de broer van organisator Hugo en de ­inspirator voor het feest. Hij heeft PDD-NOS, een stoornis in het autismespectrum, waardoor hij over minder ontwikkelde ­sociale vaardigheden beschikt. Op zaterdagavond zit hij meestal voor de tv, thuis in Heemstede, waar hij zelfstandig woont onder begeleiding. 

Hugo van den Biggelaar merkte dat er voor mensen als zijn broer nauwelijks mogelijkheden zijn om in het weekend uit te gaan en nieuwe contacten op te doen. “Ik ben niet echt een uitgaanstype,” erkent Bob van den Biggelaar.

Reguliere clubs en cafés zijn voor hem geen optie; hij durft er geen mensen aan te spreken en heeft continu het gevoel dat hij wordt aangestaard. Wat overblijft, is een inciden­tele dansavond in het buurtcentrum, waar een dame van middelbare leeftijd een iPod bedient en nauwlettend waakt over de veiligheid van de bezoekers. “Goed bedoeld,” zegt Hugo van den Biggelaar, “maar die locaties zijn zo lullig, en de mensen die het organiseren zitten heel erg in een zorgrol.”

Michael Jacksonimitatie

Dus besloot hij – in het dagelijks leven financial planner bij Nike – zelf een feest op touw te zetten. Zijn vrienden Van Rooij en Steur, werkzaam in de reclame en als arts, wilden graag meehelpen. En ook Sexyland, hun beoogde locatie, was gecharmeerd van het idee. 

“Dit feest is echt iets wat nog miste,” zegt conceptueel nachtclubeigenaar Sara Liz van Til (29) van Sexyland. “Hun doelgroep wil een sfeer die alledaags voelt, zonder begeleiders die een overbeschermende rol aannemen. Dat hebben die jongens heel goed ingeschat.”

Ook Jolien Schölvinck (43), psychiater bij Mentrum ­Trace voor mensen met een verstandelijke beperking, constateert dat veel van haar cliënten op zoek zijn naar een geschikte plek om uit te gaan. 

“Ze willen deelnemen aan het normale uitgaansleven, maar daar ontstaan vaak problemen, doordat ze niet begrepen worden en niet ­weten hoe je contact maakt met iemand die je leuk vindt. Of ze kiezen de verkeerde persoon uit; iemand die misbruik maakt van hun argeloosheid.” 

Sinds de eerste editie, op 17 november, wordt het feest niet alleen bezocht door mensen met een beperking, maar ook door de vrienden en vriendinnen van de drie organisatoren, die tegelijkertijd een handje helpen. Het versterkt het gevoel van een ‘normale’ uitgaansgelegenheid. 

De bezoekers met een of meer beperkingen, variërend van autisme tot gilles de la tourette en lichamelijke handicaps, vormen een ruime meerderheid – zo’n negentig procent van de circa honderdtwintig aanwezigen. Het is hun feest. 

Wat Bob van den Biggelaar betreft, werkt de aanpak van De Special Social Club. Onder de juiste omstandigheden blijkt hij tóch een uitgaanstype. Geen moment is hij weg te slaan van de dansvloer, behalve wanneer hij plaatsneemt achter de draaitafels en transformeert in Dj Bobo. Als hij Smooth Criminal van Michael Jackson opzet, maakt een kleine jongen met downsyndroom zich los van de menigte.

Bruin Parry (19), zoals de zelfverzekerde Amsterdammer heet, is van top tot teen gekleed als zijn idool en ­demonstreert een perfecte imitatie van de dansmoves van de King of Pop. De rest van de zaal staat even stil – een zeldzaam moment – om Parry aan te moedigen en te filmen.

Speeddaten

Lang duurt het stilstaan niet, de drang om te dansen blijkt sterker. Al is er in sommige gevallen ook sprake van (vriendelijke) dwang. “De vrijwilligers hier komen niet ­alleen een praatje maken, zoals ik van begeleiders gewend ben,” zegt Elise Herrema (26) uit Hoorn. “Ze trekken je ­gewoon mee de dansvloer op, echt gezellig.” 

Net als het merendeel van de aanwezigen gaat Herrema zelden uit. In clubs voelt ze zich niet op haar gemak door haar ­autisme. De schaarse feesten voor haar doelgroep richten zich veelal op ‘zwaardere gevallen,’ zegt ze. Nu ze eindelijk kan dansen, denkt ze terug aan de schoolfeesten van vroeger.

“Ik mis die feesten omdat ik heel graag dans, ik stond altijd naast de boxen. Wat ik niet mis, zijn de populaire meiden die me pestten. Gelukkig kan ik hier mezelf zijn.”

Voor de Valentijnseditie van De Special Social Club hebben de initiatiefnemers de hulp ingeroepen van Uniek­Dating, een datingbureau voor mensen met een beperking. De bezoekers kunnen op een groot bord een boodschap voor elkaar achterlaten en achter in de zaal is een ruimte waar liefhebbers kunnen speeddaten. Herrema zegt vanavond geen amoureuze plannen te hebben. “Als het komt, dan komt het, maar ik ben niet op zoek.”

Rosa Jongsma (33) uit IJmuiden denkt daar anders over: ze kan niet wachten tot het speeddaten van start gaat. Tot die tijd geniet ze volop van de bewonderende blikken die de aanwezige mannen haar toewerpen. “Ik krijg hier heel veel aandacht! Dat ben ik niet gewend, superleuk!” 

De springerige Jongsma, die praat in uitroeptekens, wil best iets vertellen over haar ervaringen, maar ze wil vooral heel graag terug naar de dansvloer. Ze heeft een laag IQ en een evenwichtsstoornis; De Special Social Club is het enige feest dat voor haar veilig én hip voelt. Vandaag is haar tweede keer.

Ze wilde ook naar het eerste feest komen, maar nam toen een verkeerde route, waardoor ze aan de andere kant van de stad terechtkwam. Sindsdien biedt de organisatie de mogelijkheid om onder begeleiding van Amsterdam CS naar de NDSM-werf te reizen. 

Richard Medenblik (27) uit Bennebroek en Natashia ­Maclean (26) uit Amsterdam waren er wél tijdens de eerste editie. Die avond staat hun nog helder voor de geest. Vanaf het moment dat hij haar zag, was Medenblik verkocht. ­Samen met zijn begeleider stapte hij op Maclean af; de aantrekkingskracht bleek wederzijds. Ze kletsten, wisselden telefoonnummers uit en drie maanden later hopen de ­geliefden, die beiden een licht verstandelijke handicap hebben, zo snel mogelijk te gaan samenwonen.

De dansvloer op

In de speeddateruimte wijst Annebien Barelds (33) van UniekDating op een koppel dat innig dansend hun kersverse match viert. Voor vragen van de verslaggever ­hebben ze even geen tijd. Achterin de dateruimte zitten Jongsma en Bob van den Biggelaar, beiden wiebelend op hun stoel met hun handen in de lucht. 

“Tot nu toe gaat het niet slecht,” zegt Van den Biggelaar over het verloop van de date. “Jammer alleen dat ze precies nú al die leuke nummers draaien. We willen dansen!” Jongsma denkt er hetzelfde over. “Ja, wij zijn dansers! Straks gaan we samen de dansvloer op!”

De avond loopt ten einde. Herrema heeft net een speeddate gehad met de Amstelveense Jeannette de Boer (38). Ze besluiten de date nog even voort te zetten in de buitenlucht. “Ik denk dat we wel een klik hebben,” zegt Herrema. “Ja,” beaamt De Boer, “we zijn allebei laborant en we hebben allebei PDD-NOS.” De verslaggever vermoedt dat ze het daar ook wel zonder hem kunnen stellen.

De eerstvolgende editie van De Special Social Club is op 13 april, voor het laatst in Sexyland. Voor de daaropvolgende edities is de organisatie op zoek naar een nieuwe locatie. De entree is €7,50 per persoon.